Festiwal Jazz&Literatura jest wspólną inicjatywą Miejskiego Domu Kultury Batory oraz Agencji New Talents’ Resources Marzena Anioł. Pierwszą edycją wydarzenia zorganizowano w 2015 roku i – jak czytamy na stronie MDK Batory - pragnie promować Chorzów jako miejsce ciekawych i ambitnych działań, chce integrować i pobudzać do aktywności lokalną społeczność i zachęcać mieszkańców do otwartości na nowe doświadczenia artystyczne.
Tegoroczna edycja Festiwalu Jazz&Literatura odbędzie się dniach 14 - 17 października 2021 r. w Chorzowie i Siemianowicach Śląskich. Zaplanowano trzy koncerty i spotkanie o Tyrmandzie i Jazzie.
Program 7. Festiwalu Jazz&Literatura
- PAWEŁ BRODOWSKI o TYRMANDZIE i JAZZIE – 14 października 2021, godz. 19.00, Galeria Sztuki Muzycznej i Obrazu, Chorzów Rynek
Nie ma nikogo w Polsce, kto wie z autopsji tyle o świecie jazzu, co Paweł Brodowski i jest jedynym polskim dziennikarzem, któremu Tyrmand, będąc już przez 20 lat na emigracji, udzielił wywiadu. O trwającej kilka lat korespondencji, przyjaźni i ostatnim przed śmiercią Tyrmanda wywiadzie Paweł Brodowski opowie nam na spotkaniu w chorzowskiej Galerii Sztuki Muzycznej i Obrazu.
Leopold Tyrmand - legendarny pisarz i publicysta, autor Złego i Dziennika 1954, lider polskiego ruchu jazzowego, ikona Warszawy lat 50., kontestator PRL-owskiej rzeczywistości czy kolorowy ptak PRL…. Barwna postać Leopolda Tyrmanda przywodzi wiele skojarzeń, ale my skupimy się w naszej opowieści na jazzowych wspomnieniach o nim. Tyrmand, wielki popularyzator jazzu w Polsce, bez którego nie byłoby I Festiwalu Muzyki Jazzowej w Sopocie i, w pewnym sensie, festiwalu Jazz Jamboree, autor U brzegów Jazzu (1957) - pierwszej polskiej książki o jazzie.
Paweł Brodowski – postać równie barwna, co Leopold Tyrmand. Legenda polskiej krytyki muzycznej, od ponad 40 lat Redaktor Naczelny miesięcznika JAZZ FORUM, redaktor kultowej serii Polish Jazz. W młodości był muzykiem – najpierw kontrabasistą, później gitarzystą basowym, a jego pierwszym zespołem były Chochoły. Drugi utworzony z Czesławem Niemenem to Akwarele, z którym Brodowski nagrał w 1967 album Dziwny jest ten świat.
- Koncert EABS – 15 października 2021, godz. 19.00, MDK Batory w Chorzowie
Wielokrotnie nagradzany polski kolektyw EABS jest obecnie powszechnie uważany za jeden z najbardziej ekscytujących i uznanych zespołów jazzowych z Europy Środkowo-Wschodniej (nominacja do Paszportów Polityki i Odkryć Empiku za 2020 rok!). Nowe pokolenie muzyków dokonało prawdziwego renesansu gatunku, kolejny raz wyprowadzając go z undergroundu do głównego nurtu, poszerzając zainteresowanie nim o nowe grupy odbiorców. Ta sama misja przyświeca muzykom wrocławskiego zespołu EABS, który od 2012 pracuje nad koncepcją “rekonstrukcji z dekonstrukcji”, redefiniując często klasyki sprzed kilkudziesięciu lat zderzając je z najnowszymi gatunkami współczesnej muzyki miejskiej, tworząc zupełnie nową jakość i autorskie brzmienie. Możliwe, że wielu powie, że to już nie jest jazz, ale czasami trzeba coś zburzyć, żeby na starych fundamentach stworzyć coś zupełnie nowego. O unikalności EABS decyduje jednak nie tylko instrumentalna maestria i aktualność ich języka wypowiedzi, ale również hip-hopowa proweniencja oraz społeczno-polityczne zaangażowanie.
EABS krótko po premierze debiutanckiej płyty zagrał w tak prestiżowych salach jak Studio S1 im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie, w Teatrze Szekspirowskim w Gdańsku, w NFM we Wrocławiu czy sali NOSPR w Katowicach oraz na największych polskich festiwalach jak Woodstock w Kostrzynie nad Odrą, Tauron Nowa Muzyka i OFF Festival w Katowicach, Open'er w Gdyni czy na trasie koncertowej Męskie Granie. Zespół zagrał także na wszystkich najważniejszych festiwalach jazzowych w Polsce: Jazz nad Odrą, Warsaw Summer Jazz Days, Jazz Jamboree, Bielska Zadymka Jazzowa etc. EABS wielokrotnie pojawiał się w UK (w Londynie - Total Refreshment Centre, KOKO, Ronnie Scott's, oraz w Manchesterze, Liverpoolu), wystąpił na XJAZZ w Berlinie, czy na takich festiwalach showcase’owych jak Eurosonic (Groningen), Enjoy Jazz (Manheim) czy The BuSH Festival (Budapeszt). EABS zagrał też kilka koncertów w Chinach (Xiamen, Guangzhou, Shenzhen). Później zespół pojawił się jeszcze w takich krajach jak Węgry, Rumunia, Austria czy Czarnogóra.
- Koncert ANNA GADT & MATEUSZ KOŁAKOWSKI Duo – 16 października 2021, godz. 19.00, Park Tradycji w Siemianowicach Śląskich
Nieczęsto zdarza się usłyszeć tę wokalistkę operującą tekstem. Zazwyczaj Anna Gadt posługuje się wokalizą i improwizacją, ale kiedy już używa słów, obdarza je szacunkiem i niezwykłą estymą. Na program tego niecodziennego koncertu złożą się ulubione standardy wokalistki, które zarejestrowała na albumie "Stil I rise" lub piosenki, które zawsze chciała zaśpiewać. Towarzyszem jej podróży będzie znakomity pianista Mateusz Kołakowski.
Clint Eastwood, Joni Mitchell, Shilrley Horn, Carmen McRae, ale także piosenki śpiewane po polsku. Takich nawiązań można spodziewać się tego wieczora. Anna Gadt - głos i Mateusz Kołakowski - fortepian. Z pewnością będzie to niezwykłe spotkanie dwóch żywiołów i osobowości, spotkanie w świecie wyrafinowania i piękna.
Anna Gadt
Improwizująca wokalistka jazzowa, pianistka i kompozytorka. W swoim dorobku ma siedem autorskich płyt. Koncertowała m.in. we Francji, Niemczech, Szwajcarii, na Łotwie, Litwie, Słowacji. Laureatka Grand Prix międzynarodowego konkursu muzyków śpiewających Jazz Struggle. W 2018 roku uzyskała nominację do nagrody Fryderyk w kategorii Artysta Roku. Uczestniczka Polish Stage w ramach European Jazz Conference. Obok własnego kwartetu jest pomysłodawczynią tria Renaissance.
Współpracowała m.in. z Markusem Stockhausenem (festiwal Jazz Juniors), Liberty Ellmanem (Jazz Jamboree), Pawłem Mykietynem (opera "Czarodziejska Góra", „Wyliczanka na trzy głosy i dziewięć instrumentów”). Oprócz tradycyjnie rozumianego śpiewu, poszukuje nieoczywistych brzmień i technik wykonawczych. Inspiracje czerpie ze sztuki, literatury i życia. Fascynuje ją człowiek i jego twórcze możliwości.
Jazzarium.pl napisało o niej: "Wokalistek o podobnie interesującej wizji twórczej drogi czy też podejmujących równie oryginalne wyzwania artystyczne jak Anna Gadt jest na scenie jazzowej niewiele. Choć w swojej twórczości posługuje się także tradycyjnie rozumianym śpiewem, artystka najbardziej zainteresowana jest wokalną improwizacją – w poszukiwaniu nieoczywistych brzmień stale rozwija techniki wykonawcze pozwalające jej rozwinąć pole ekspresji. Na scenie Anna Gadt nie ogranicza się wyłącznie do roli solistki: improwizując, często traktuje swój głos w sposób równorzędny z tonami instrumentów grających z nią muzyków i wchodzi z nimi w głębokie dźwiękowe współbrzmienia..."
Mateusz Kołakowski
Absolwent Akademii Muzycznej w Katowicach w klasie fortepianu klasycznego. Gdy miał 13 lat, Doug Ramsey napisał o nim w "Jazz Times" : "Mateusz ma zdolności, harmoniczną przenikliwość i umiejętności improwizacyjne, które wystarczyłyby, aby chwalić muzyków o 10 lat starszych".
W 2002 roku otrzymał „Jazzowego Fryderyka” od Ministra Kultury, a tego samego roku zdobył nagrodę dla "The Most Promising Performer" spośród 100 pianistów, na 3. Jazzowym Konkursie Pianistycznym im. M. Solala w Paryżu. Dwukrotnie brał udział w festiwalu jazzowym w Montreux, Szwajcaria. W 2002 roku został laureatem Konkursu Pianistycznego, a rok później już jako "House Pianist", razem z Braćmi Oleś, dał 14 koncertów w Montreux Jazz Club.
W październiku 2003 roku, wystąpił na 8 Międzynarodowym Festiwalu Pianistów Jazzowych w Pradze, a materiał z tego recitalu został wydany przez "Jazz Forum" ("14th Spring"). W 2006 Kołakowski wydał kolejną solową płytę „Ad Libitum 1st Warsaw Jazz Concert”. Jest to zapis z solowego koncertu w Studio im. W. Lutosławskiego w Warszawie w ramach festiwalu „Ad Libitum”, gdzie gościnnie wystąpił saksofonista Peter van Bergen. Kontynuując program fortepianu klasycznego zagrał „Kwartet na Koniec Czasu” O. Messiaena na festiwalu na Wigrach oraz II Koncert Fortepianowy S. Prokofiev’a. 9 września 2008 roku w nowojorskim klubie „Jazz Standard” Mateusz wystąpił z legendą saksofonu Davidem Liebmanem, a rok później odbył w duo trasę koncertową promującą płytę „Live at Jazz Standard” wydaną z tego właśnie koncertu. Płyta ta otrzymała nagrodę „Gwarancja Kultury 2009” przyznawaną przez TVP Kultura. Koncertował też na Kubie, w Indiach, Kenii, Chile oraz w Europie. Jego marzeniem jest grać solowe koncerty, które porywałyby tłumy, tak jak to robi Keith Jarrett.
- Koncert PIKSELE – 17 października 2021, godz. 19.00, Starochorzowski Dom Kultury w Chorzowie
PIKSELE (Wojciech Brzoska / Marcin Markiewicz / Arbuz Arbuziński) to muzyczny eksperyment łączący poezję z elektroniką i trąbką w otwartych kompozycjach i improwizacjach. Poszukiwanie miejsca na współbrzmienie słów i dźwięków w najbardziej optymalnej dla nich formule. Zespół został założony w 2020 r. przez poetę Wojciecha Brzoskę, producenta Arbuza Arbuzińskiego oraz trębacza Marcina Markiewicza.
Tematem przewodnim koncertu będą kompozycje słowno-muzyczne, pochodzące z najnowszego albumu PIKSELI zatytułowanego Martwe. Płyta Martwe oparta jest na elektronicznych brzmieniach, lirycznej trąbce i mocno niepokojących wierszach. To poetycki, pandemiczny „trip-hop” – o samotności, utracie i przemijaniu, chwilami nieco psychodeliczna, miejska podróż w „seledynowy jazz” - w poszukiwaniu akceptacji i równoprawnej miłości. Transowe, „melogadane” wiersze o tęsknocie za minionym, o potrzebie bliskości, o lęku przed nieuchronnym zerwaniem pomiędzy światem żywych i umarłych.
Współorganizatorami tegorocznej edycji są: Miasto Chorzów, Chorzowskie Centrum Kultury, Starochorzowski Dom Kultury, Siemianowickie Centrum Kultury - Park Tradycji, Wolność Czytania 2020 oraz Galeria Sztuki Muzycznej i Obrazu.
