Inscenizacja „Na Świętego Jana” odbędzie się w Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie”, czyli popularnym skansenie, w sobotę, 19 czerwca 2021 r., w godzinach 17.00 – 20.00. Rozpocznie ją wspólne ustawienie i rozpalenie ogniska.
- Prowadzący ceremonię, objaśni czym była Noc Kupały, jak obrzędowość chrześcijańska nawiązuje do dawnych pogańskich zwyczajów, a także jakie jest znaczenie ognia. W ognisku palone będą zioła, a kapłan będzie z nich wróżył chętnym – czytamy w zapowiedzi wydarzenia.
Noc Kupały to także święto miłości, więc w inscenizacji nie zabraknie związanych z tym zwyczajów. Przez dziewczęta będą plecione wianki z zebranych kwiatów i ziół, a połączone wiankami pary udają się na poszukiwanie kwiatu paproci. Według dawnych wierzeń tego, kto go znajdzie czeka bogactwo. Po znalezieniu kwiaty paproci kapłan będzie wróżyć, a pary będą skakać przez ognisko.
- Na zakończenie wszyscy gromadą ze śpiewem udają się nad wodę – po jednej stronie ustawiają się dziewczęta, po drugiej mężczyźni. Panny puszczają wianki na wodę, zaś kawalerowie będą je łowić. Który wyłowi wianek szuka panny, która go puściła. Jeśli ją znajdzie na ten wieczór są parą - opisują inscenizację w skansenie.
Pokaz uświetni przedstawienie „Płyń wianeczku płyń”, w którym udział wezmą czterometrowe lalki teatru „Akademia Wyobraźni”.
Czym różni się Noc Kupały od Nocy Świętojańskiej?
Noc Kupały i Noc Świętojańska często są ze sobą mylone, ale – choć podobne – są to inne święta. Noc Kupały to słowiańskie święto związane z nadejściem lata. Nazywane jest też Sobótką, Kupalnocką lub Palinocką i obchodzone jest w najkrótszą noc w roku, czyli z 21 na 22 czerwca. To noc miłości, kiedy młodzi łączyli się w pary – panny wrzucały wianki do wody, a kawalerowi musieli je wyłowić. W Noc Kupały rozpalano także tysiące ognisk, by przez nie skakać i tańczyć wokół nich w rytuale oczyszczenia.
Po wkroczeniu chrześcijaństwa na słowiańskie ziemie Noc Kupały zaczęła wypierać Noc Świętojańska, która obchodzona jest w wigilię św. Jana, czyli w nocy z 23 na 24 czerwca. Pogańskie święto wolnej miłości nie licowało z nową chrześcijańską moralnością, więc je w pewien sposób „ucywilizowano” i nadano mu świętego patrona. Pozostało jednak wiele tradycji związanych z Sobótką, takich jak: puszczanie wianków, palenie ognisk oraz taniec i zabawa.
fot. FB/Muzeum "Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie"
