Laureatów konkursu poznaliśmy we wtorek, 30 maja w Warszawie. Nagroda przyznawana od 12 lat przez tygodnik Polityka trafiła do Planetarium Śląskiego "w uznaniu za rewitalizację architektury powojennej".
"Przypomina laboratorium szalonego profesora z filmu science fiction. Uwagę zwraca przede wszystkim 23-metrowej średnicy kopuła pokryta stapiającą się z niebem blachą aluminiową. Budzi ona skojarzenia z socrealistyczną architekturą warszawskiego kina Iluzjon. Nic dziwnego: oryginalny budynek projektu krakowskiego architekta Zbigniewa Solawy powstał w tym samym okresie co warszawskie kino Mieczysława Pipreka. W obu wypadkach projektanci starali się pogodzić narzucony systemowo neoklasycyzm z chęcią tworzenia w duchu modernizmu" - napisano w uzasadnieniu werdyktu jury.
Jurorzy Nagrody Specjalnej najwięcej czasu spędzili w sali z nowym japońskim projektorem, symulatorem piorunów oraz w specjalnym pokoju, gdzie można doświadczyć tąpnięć górniczych i trzęsień ziemi. Zachwycili się też wyeksponowaniem artefaktów z oryginalnego planetarium, np. wciąż sprawnego projektora nieboskłonu z lat 50.
"Architekci nie mieli łatwego zadania. Ze względu na wyrażone warunkami konkursu ambicje powierzchniowe instytucji Joanna i Michał Kapturczakowie z poznańskiej pracowni Consultor postanowili umieścić nową część prawie całkowicie we wnętrzu wzgórza. Dzięki temu nie zdominowała emblematycznej bryły, kojarzonej przez wszystkich mieszkańców Śląska. Tylko nowy hol wraz z kawiarnią i salami ekspozycyjnymi pojawiają się u podnóża pagórka jako prosta, żelbetowo-szklana forma wychodząca z jego płaszczyzny. Wrażenie robi programowa powściągliwość: architekci z szacunkiem potraktowali oryginalny wystrój wnętrz dawnej części, umiejętnie wydobywając światłem stiuki oraz kamienne okładziny" - czytamy w tygodniku Polityka.
Jak podkreślono,architekci podeszli do przebudowy Planetarium Śląskiego z szacunkiem, unikając ostentacji w poszukiwaniu „efektu WOW” czy prób zdominowania starej części. "Dotyczy to zarówno brył, jak i wnętrz. W efekcie powiększenie obiektu wyszło naturalnie. Zyskała i architektura, i instytucja. Planetarium oferuje teraz znacznie bogatszy program edukacyjny – ustawiają się nawet do niego kolejki. Oby tak się działo przez kolejne 70 lat!" - można przeczytać w uzasadnieniu nagrody.
Przypomnijmy, że w wyniku przebudowy i modernizacji (lata 2019-2022) powierzchnia Planetarium została rozbudowana o ponad 2,5 tys. mkw, w dużej mierze o pomieszczenia znajdujące się poniżej poziomu terenu. Całkowita powierzchnia wynosi teraz 7 tys. mkw. Wybudowano ponadto 25-metrową wieżę widokową, z której podziwiać można panoramę Katowic, Chorzowa i Siemianowic Śląskich. W nowych pomieszczeniach powstały między innymi pokoje klimatyczne (zwiedzający mogą sami poczuć, jak wilgotność powietrza wpływa na odczuwanie temperatury), kolumna pogodowa (w której można wytworzyć mgłę, chmurę, opady deszczu i śniegu, a nawet tornado) czy symulator umożliwiający wirtualny lot w kosmos. Zmodernizowano salę projekcyjną, a stary, ponad 60-letni projektor Zeissa został przeniesiony do innego budynku. Zastąpiło go nowoczesne urządzenie analogowe o wielokrotnie większych możliwościach oraz systemowi cyfrowych rzutników. Obecnie można wyświetlać ruchome obrazy w rozdzielczości 8K na sferycznym ekranie. W sali projekcyjnej wymieniono także fotele i system dźwiękowy.
Może Cię zainteresować:
